Pierwsza Komunia Święta to najważniejszy sakrament, do którego przystępują dzieci klas III szkoły podstawowej oraz wierni znający podstawowe prawdy wiary i mający duchowe przygotowanie do tego wydarzenia.
Dzieci pierwszokomunijne przygotowują się do przyjęcia Eucharystii przez cały rok. Na lekcjach religii uczniowie przyswajają Mały Katechizm, parafie odprawiają specjalne nabożeństwa z udziałem najmłodszych (np. różaniec czy droga krzyżowa dla dzieci), zaś rodzice pomagają w nauce modlitw.
Dzień przyjęcia Pierwszej Komunii to najczęściej majowa niedziela (w szczególnych przypadkach może to być inny dzień tygodnia). Ceremonia rozpoczyna się od udzielenia błogosławieństwa oraz pokropieniem wodą święconą. Zależnie od przyjętych parafialnych tradycji obrzędy liturgiczne mogą się od siebie różnić. W niektórych kościołach dzieci żywo uczestniczą w Mszy św.: śpiewają psalmy i pieśni, przynoszą do ołtarza dary, czytają modlitwy i podziękowania.
Zwyczajami regionalnymi są np.: wręczanie kartek z życzeniami przez osoby niezaproszone (Wielkopolska, Warmia i Mazury), częstowanie niezaproszonych kołaczem (Śląsk) czy ofiarowanie dzieciom maleńkich bochenków chleba (Małopolska). Dzieci ubrane są w odświętny strój – chłopcy w eleganckich garniturach, a dziewczynki w sukienki i alby. Ten ubiór będzie im towarzyszył także podczas białego tygodnia, który jest symbolem duchowej czystości i niewinności.